Ο Δήμος Θεσσαλονίκης είναι ο δεύτερος σε πληθυσμό δήμος της Ελλάδας μετά τον Δήμο Αθηναίων και με βάση την απογραφή του 2011 έχει μόνιμο πληθυσμό 325.182 κατοίκους. Περιλαμβάνει με το ιστορικό της κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης και τις περιοχές γύρω από αυτό. Στην έκταση του Δήμου Θεσσαλονίκης βρίσκονται τα κυριότερα αξιοθέατα και μνημεία της Θεσσαλονίκης. Ο Δήμος διαχειρίζεται ένα ευρύ δίκτυο βιβλιοθηκών και πολιτιστικών χώρων, διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως τα Δημήτρια και κατέχει έναν τηλεοπτικό (TV 100) και τρεις ραδιοφωνικούς σταθμούς (FM 100, FM 100,6 και FM 101).
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1869, στο πλαίσιο της αναβάθμισης της οθωμανικής αυτοκρατορίας με την εισαγωγή νέων διοικητικών μεταρρυθμίσεων στην αναχρονιστική οθωμανική διοίκηση.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, χωρίζεται σε δύο δημοτικές ενότητες (Θεσσαλονίκης και Τριανδρίας), ενώ η ενότητα Θεσσαλονίκης χωρίζεται σε 5 δημοτικές κοινότητες (προηγουμένως γνωστά ως δημοτικά διαμερίσματα σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας):
Δημοτικές Κοινότητες Θεσσαλονίκης: Α’ Δημοτική Κοινότητα Β’ Δημοτική Κοινότητα Γ’ Δημοτική Κοινότητα Δ’ Δημοτική Κοινότητα Ε’ Δημοτική Κοινότητα , Τριανδρία: Δημοτική Ενότητα Τριανδρίας.
Σήμερα ο πληθυσμός του Δήμου Θεσσαλονίκης (μαζί με την δημοτική ενότητα Τριανδρίας) καταγράφεται σε 325.182 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης
Πολιτιστικές υποδομές
Πολιτιστικά κέντρα-μνημεία
- Η Βίλα Πετρίδη (αρχοντικό οδού Αναγεννήσεως), πολιτιστικός χώρος του Δήμου Θεσσαλονίκης.
- H Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης (Κάζα Μπιάνκα ή Βίλλα Μπιάνκα).
Υπό τη διαχείριση του Δήμου Θεσσαλονίκης βρίσκονται διάφοροι χώροι πολιτισμού όπως οι εξής:
- Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης
- Κέντρο Αρχιτεκτονικής
- Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο
- Δημοτικό Θέατρο “Άνετον”
- LABattoir – Πολυχώρος Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης (διατηρητέο κτίριο παλαιών σφαγείων)[3]
- Βίλα Πετρίδη (αρχοντικό οδού Αναγεννήσεως)
- Δημοτική Πινακοθήκη (Κάζα Μπιάνκα)
- Αλατζά Ιμαρέτ
- Γενί Τζαμί (παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο)
- Βίλλα Μορντώχ
Βιβλιοθήκες
Στον Δήμο Θεσσαλονίκης λειτουργεί το πυκνότερο δίκτυο δημοτικών βιβλιοθηκών πανελλαδικά που αποτελείται από 17 βιβλιοθήκες εκ των οποίων οι 6 είναι σχεδιασμένες αποκλειστικά για παιδιά. Υπάρχουν επίσης μία Πρότυπη Σχολική Βιβλιοθήκη, μία Κινητή Παιδική Βιβλιοθήκη, ενώ οι συλλογές των υπολοίπων 9 είναι μικτές[4]:
- Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη, (Εθνικής Αμύνης 27)
- Παιδική Βιβλιοθήκη Ξηροκρήνης, (Γρηγορίου Κολωνιάρη 23)
- Παιδική Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης, (Κρίσπου 7)
- Παιδική Βιβλιοθήκη Δελφών, (Δελφών 208 και Ορεστιάδος 3)
- Παιδική Βιβλιοθήκη Σταθμού, (Μοναστηρίου 93 Β)
- Παιδική Βιβλιοθήκη Καλλιθέας, (Αρχαιοτήτων 13)
- Παιδική Κινητή Βιβλιοθήκη, (Δελφών 208 και Ορεστιάδος 3)
- Παιδική Βιβλιοθήκη Ορέστου, (Ορέστου 33 και Χαλκιδικής 8)
- Πρότυπη Σχολική Βιβλιοθήκη, (Κασσάνδρου 17-19)
- Βιβλιοθήκη Ξηροκρήνης, (Μοναστηρίου 93 Β)
- Βιβλιοθήκη Άνω Τούμπας, (Λαμπράκη 187)
- Βιβλιοθήκη Άνω Πόλης, (Κρίσπου 7)
- Βιβλιοθήκη Κ. Τούμπας “Γιώργος Ιωάννου”, (Πυλαίας 59)
- Βιβλιοθήκη Κωνσταντινουπόλεως, (Κωνσταντινουπόλεως 45)
- Βιβλιοθήκη Σαράντα Εκκλησιών, (Γεωργίου Βιζυηνού 57)
- Βιβλιοθήκη Τριανδρίας, (Αμοργού 29)
- Βιβλιοθήκη Χαριλάου, (Νικάνορος 3)